Işık yılı, ışığın bir yılda kat ettiği mesafedir. Bir uzaklık birimi olan ışık yılı, genellikle yıldızlar ve diğer gök cisimleri arasındaki çok büyük mesafeleri tasvir etmek için kullanılır.
Uzaklık, bir alanda iki nesne veya iki nokta arasındaki uzunluk veya boşluğun ölçüsüdür. Uzaklığı ölçmek için kilometre, metre, santimetre, milimetre gibi ölçü birimleri kullanılır. Astronomik ölçekte çok daha büyük mesafeleri ölçmek için ise ışık yılı kullanılır.
Işık yılı, bir zaman birimi gibi görünse de aslında göreceli mesafe tanımıdır. En basit örnekle; saatte 60 km hızla giden bir aracın bir saatte kat ettiği mesafe gibidir.
Işık, saniyede yaklaşık 300.000 km hızla hareket eder. Işık o kadar hızlıdır ki bir saniye içerisinde dünya etrafında 7 kez dolanabilir. Işık ne kadar hızlı olsa da sonsuz hızda değildir. Bu nedenle ışığı bir noktadan başka bir noktaya ulaşması zaman alır. Örneğin; güneş ışınları dünya yüzeyine ulaşması 8 dakika sürer. Dünyaya en yakın yıldız olan Proxima Centauri, yeryüzüne yaklaşık 4 ışık yılı uzaklıktadır. Bu da evrendeki en hızlı şey olan ışığın, en yakın komşu yıldıza ulaşmasının 4 yılda fazla sürdüğü anlamına gelir.
Yıl, dünyanın güneş etrafındaki yörüngesinde bir tam tur yapmasına karşılık gelen yaklaşık 365 gün 6 saatlik zaman dilimidir. Diğer bir deyişle bir yıl 8.766 saattir. Bir ışık yılının ne kadar mesafe ifade ettiğini bulmak için ışığın saatteki hızını bir yıldaki saat sayısıyla çarpmak yeterlidir.
Işık hızı = 1.080.000.000 km/saat
Yıl = 8.766 saat
Işık yılı = ışık hızı x yıl = 1.080.000.000 km/saat * 8.766 saat ≈ 9.500.000.000.000 km
Yukarıdaki hesaplamalarda görüldüğü üzere bir ışık yılı yaklaşık 9,5 trilyon km mesafeye eşittir.
Uzaydaki çeşitli şeyler arasındaki mesafeler akıl almaz derecede büyüktür. Birbirine çok yakın gibi görünen yıldızlar, gerçekte birbirlerine çok uzaktır. Tıpkı şehirler arası mesafelerde metre yerine kilometre kullanıldığı gibi astronomik mesafeleri anlamak için de ışık yılı kullanılır. Bu, fizikçilerin güneş sistemini, galaksiyi ve evreni anlamlı ve doğru bir şekilde ölçmesini mümkün hale getirir.
